Kadirli düşman işgalinden 7 Mart 1920 tarihinde kurtulmuştur. |
Esareti tarih boyunca kabul etmeyen ecdadımız kurtuluş savaşını şanla şerefle ve destansı mücadeleyle kazanmıştır. 7 Mart bu destanın Kadirli'ye yansıyan yüzüdür. Atalarımızın Fransız ve Ermenilere karşı Çukurova'da yaptıkları mücadele sonucunda 7 Mart 1920 de Kadirli düşman işgalinden kurtulmuştur. Yurdumuza saldıran Fransızlara karşı ülkemizin her bölgesinde olduğu gibi Kadirli de de onurlu bir mücadele verilmiştir. Kadirli'nin kahraman evlatları bütün sorun ve sıkıntılara, yokluk ve zorluklara rağmen işgal güçlerine karşı canı pahasına bu cennet toprakları düşman işgalinden kurtarmışlardır. Bize bu güzel Kadirli'yi bırakan aziz şehitlerimiz ve gazilerimize sonsuz şükranlarımızı sunuyoruz. Düşman işgali altında yaşamanın ne kadar zor olduğunu ancak o günleri görenler bilir.
Maraş şehir merkezindeki kalede Türk bayrağının indirilmesi ile başlayan
savaş aylarca sürdü. Binlerce insan hayatın kaybetti. 12 Şubat 1920
günü Maraş şehrinden Fransızlar çekildi.
Mustafa Kemal Paşa'nın
Fransız işgali altındaki Kozan Sancağı ve onun bir parçası olan Kars
kazasının düşman işgalinden kurtarılması için Andırın'a gönderdiği Osman
Tufan Kesim köyüne geldi. Yaycıoğlu İbrahim Ağa'nın konağına yerleşti. Ve
Kuvayı milliye teşkilatını kurma çalışmalarına başladı. Yaycıoğlu
İbrahim Ağa'nın damadı Evliya Efendi Maraş harbinde şehit düşmüştü.
Mart 1920 tarihinin
başlarında Kadirli'de önemli olaylar yaşandı. Bir yanda Kozan şehir
merkezinde yaşayan Türklere karşı yapılan baskı ve zulümler dayanılmaz
olmuştu. Kadirli'nin Andırın'a sınır olan yerlerinde Hamam, Nürpet, Tahta, Bahadırlı'da karakolları olsa da bölge nüfusunun büyük çoğunluğu Türklerde idi. Nürpet
karakolundaki Türk asıllı jandarmalar ani bir hareketle Kuvayı milliye
saflarına geçip Kesim köyüne Osman Tufan'ın yanına gidince geride kalan
Ermeni silahlılar ve kumandan Tomukyan panik içinde kaldılar.
Kadirli şehir merkezinde
yaşayan Ermeniler Müftü Osman Nuri Efendi'yi ziyaret ederek "şehirde
yaşamaları için güvence verilmesini" istediler. Müftü Osman Nuri Efendi de:
"Kozan buraya yakın oradaki Türkler şehirden ayrılarak buraya Kars'a
(Kadirli'ye) geliyor. Sizi de güvenlik içinde Kozan'a gönderelim.
Ortalık bir hal olursa aramızdaki meseleleri çözeriz" dedi. Kadirli
halkı Müftü'nün bu düşünücesine destek verdi. Çok sayıda ata
arabası bulunarak Kadirli Ermenileri Kozan'a taşında. Kozan'daki
Türkler de Kadirli'ye geldi. Bu olaylar mart 1920'nin başlarında
gerçekleşti. Kozan'ın bir dağ
kasabası olan Haçin'de kuvayı milliyeciler ile Fransızların desteklediği
Ermeniler arasındaki savaş 7 mart 1920 tarihinde başlamıştı.
Savaş görmüş Kadirli'nin
insanları aradan geçen yıllar sonra 1943 yılında bir araya gelerek
Ermenilerin Kadirli'den ayrılarak Kozan'a gitmesi olayının 7 Mart 1920
günü gerçekleştiğini kabul ederek o günü Kurtuluş bayramı olarak kabul
ettiler.
Mart 1920 tarihi içinde
önemli gelişmeler oldu. Osman Tufan imzalı 5 Mart 1920 tarihli belgede
milli kuvvetlerin Kars'a (Kadirli) giriş için hazırlık yapmaları
istendi.
Kadirli'de heyecanlı bir
bekleyiş var. Osman Tufan 22 Mart 1920 günü Haruniye cephesinden "Kars'a
hareket edeceği ancak zihnim rahat değildir" diyordu.
MUSTAFA KEMAL PAŞA'DAN GELEN HAREKET EMRİ
Ankara'da Mustafa kemal Paşa imzalı emir
ile Kilikya olarak da isimlendirilen Adana'da Silifke'den Maraş
sınırına varıncaya kadar her yerde toplu ileri hareket edilmesi emri
geldi. Bu emir çerçevesinde Andırın kesim köyündeki kuvayı milliye
çetelerinin Kadirli'ye doğru gitmesi gerekiyordu. Osman Tufan Hatıralar
kitabında kendisine ileri hareket emrinin 26 Mart günü ulaştığını
açıklıyor.
Kuvayı milliye çeteleri 26
Mart günü Kesim köyünden hareket ederek Mehirli köyüne geldi. Çeteler
Mehirli hocasının gösterdiği evlerde misafir kaldılar. Ve ertesi 27 mart
günü sabah namazı vaktinde sayıları 500'ü aşan Kuvayı milliye çeteleri
Söğütlüdere köyünden Kadirli'ye davul zurna eşliğinde ve en önde de
bayrağı tutarak giriş yaptı.
Kuvayı Milliye çetelerinin
Kadirli'ye girişi heyecanlı oldu. Kadirli Müftüsü Osman Nuri Hoca ve
şehrin ileri gelenleri, halk çeteleri karşıladı. Osman Tufan kendisini
karşılayanlara "Asıl kuvvet sizdedir" diyerek halkın bütün imkanları ile
Kuvayı milliye saflarında mücadele etmesi gerektiğini söylüyordu.
Osman Tufan Rüştiye
Mektebini karargah olarak kullandı. Kendirli'nin Konağı olarak bilinen
tarihi binada çeteler barınmaya başladı. O sırada Kozan'dan gelenler de
Kadirli'de idi. Milli Mücadelenin merkezi Kadirli olmuştu. 07.03.2021 00:00 |