03 Ekim 2024 Perşembe
Anasayfa > HABERLER > ENGELİNİZDEN DOLAYI AYRIMCILIĞA TABİ TUTULAMAZSINIZ

ENGELİNİZDEN DOLAYI AYRIMCILIĞA TABİ TUTULAMAZSINIZ

13.05.2016 15:28 12 14 16 18 yazdır
Çalışan engellilerin aleyhinde sonuç doğuracak şekilde, engelinden dolayı diğer kişilerden farklı muamelede bulunulması yasal ve hukuki değildir.
ENGELİNİZDEN DOLAYI AYRIMCILIĞA TABİ TUTULAMAZSINIZ
ENGELİNİZDEN DOLAYI AYRIMCILIĞA TABİ TUTULAMAZSINIZ

 

İlgili mevzuatına göre,Çalışan engellilerin aleyhinde sonuç doğuracak şekilde, engelinden dolayı diğer kişilerden farklı muamelede bulunulması yasal ve hukuki değildir.


Şöyle ki;


Engellilik ayrımcılığı ile ilgili olarak mevzuatımızda;

 

 

TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI VE ENGELLİLİK

 

07.11.1982 tarihli ve 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın "Kanun önünde eşitlik" başlıklı 10. maddesi; "Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasî düşünce, felsefî inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir.


(Ek: 7.5.2004?5170/1 md.) Kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet, bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür. (Ek: 7/5/2010?5982/1 md.) Bu maksatla alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamaz.


(Ek: 7/5/2010?5982/1 md.) Çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz.


Hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz.


Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadırlar." hükümleri bulunmakladır.


Bu hükümlerin 2. fıkrasına yer alan "Çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmaz." hükmü ile özürlülere kanun önünde pozitif ayrımcılık verilmiştir.

 

Anayasası'nın "Çalışma hakkı ve ödevi" başlıklı 49. maddesi;  "Çalışma, herkesin hakkı ve ödevidir." hükümleri,

 

Anayasası'nın "Çalışma şartları ve dinlenme hakkı" başlıklı 50. maddesi 2. fıkrası; "Küçükler ve kadınlar ile bedenî ve ruhî yetersizliği olanlar çalışma şartları bakımından özel olarak korunurlar. " hükümleri,

 

Anayasası'nın "Hizmete girme" başlıklı 70. maddesi 2. fıkrası; "Hizmete alınmada, görevin gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayırım gözetilemez." hükümleri bulunmaktadır.

 

ENGELLİLERİN HAKLARINA İLİŞKİN SÖZLEŞME VE ENGELLİLİK

 

Bakanlar Kurulunun 27.05.2009 Tarih 2009/15137 Sayılı kararıyla 14.07.2009 Tarih ve 27288 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme'nin;

 

"Tanımlar" başlıklı 2. maddesi 3. fıkrasında; "İşbu Sözleşme'nin amaçları açısından; "Engelliliğe dayalı ayrımcılık" siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel, medeni veya başka herhangi bir alanda insan hak ve temel özgürlüklerinin tam ve diğerleri ile eşit koşullar altında kullanılması veya bunlardan yararlanılması önünde engelliliğe dayalı olarak gerçekleştirilen her türlü ayrım, dışlama veya kısıtlamayı kapsamaktadır. Engelliliğe dayalı ayrımcılık makul düzenlemelerin gerçekleştirilmemesi dâhil her türlü ayrımcılığı kapsar." hükümleri,

 

"Genel İlkeler" başlıklı 2. maddesi 3. fıkrasında;  "İşbu Sözleşme'nin dayandığı ilkeler şunlardır: (a) Kendi seçimlerini yapma özgürlükleri ve bağımsızlıklarını da kapsayacak şekilde, kişilerin insanlık onuru ve bireysel özerkliklerine saygı gösterilmesi;

(b) Ayrımcılık yapılmaması;

(c) Engellilerin topluma tam ve etkin katılımlarının sağlanması;

(d) Farklılıklara saygı gösterilmesi ve engellilerin insan çeşitliliğinin ve insanlığın bir parçası olarak kabul edilmesi;

(e) Fırsat eşitliği;

(f) Erişilebilirlik;" hükümleri,

 

"Genel Yükümlülükler" başlıklı 4. maddesi 1. fıkrasında;"1. Taraf Devletler engelliliğe dayalı herhangi bir ayrımcılığa izin vermeksizin tüm engellilerin insan hak ve temel özgürlüklerinin eksiksiz olarak yaşama geçirilmesini sağlamak ve engellilerin hak ve özgürlüklerini güçlendirmekle yükümlüdür. Bu amaç doğrultusunda Taraf Devletler;

 (a) Bu Sözleşme'de tanınan hakların uygulanması için gerekli tüm yasal, idari ve diğer tedbirleri almayı;

(b) Yürürlükte mevcut, engelliler aleyhinde ayrımcılık teşkil eden yasalar, düzenlemeler, gelenekler ve uygulamaları değiştirmek veya ortadan kaldırmak için gerekli olan, yasama faaliyetleri dâhil uygun tüm tedbirleri almayı;  taahhüt eder." hükümleri,

 

"Ayrımcılık Yapılmaması ve Eşitlik" başlıklı 5. maddesinde;"1. Taraf Devletler herkesin hukuk önünde ve karşısında eşit olduğunu ve ayrımcılığa uğramaksızın hukuk tarafından eşit korunma ve hukuktan eşit yararlanma hakkına sahip olduğunu kabul eder.

 

2. Taraf Devletler engelliliğe dayalı her türlü ayrımcılığı yasaklar ve engellilerin herhangi bir nedene dayalı ayrımcılığa karşı eşit ve etkin bir şekilde korunmasını güvence altına alır.

 

3. Taraf Devletler eşitliği sağlamak ve ayrımcılığı ortadan kaldırmak üzere engellilere yönelik makul düzenlemelerin yapılması için gerekli tüm adımları atar.

 

4. Engellilerin fiili eşitliğini hızlandırmak veya sağlamak için gerekli özel tedbirler işbu Sözleşme amaçları doğrultusunda ayrımcılık olarak nitelendirilmez." hükümleri,

 

"Yaşama Hakkı" başlıklı 10. maddesinde; "Taraf Devletler her insanın yaşama hakkına sahip olduğunu yeniden onaylayarak engellilerin bu haktan etkin ve diğer bireylerle eşit koşullar altında yararlanmalarını sağlayacak gerekli tüm tedbirleri alır." hükümleri,

 

"Yasa Önünde Eşit Tanınma" başlıklı 12. maddesi 1. ve 2. fıkrasında; "1. Taraf Devletler, engellilerin bulundukları her yerde kişi olarak tanınma hakkına sahip olduklarını yeniden onaylar.

2. Taraf Devletler engellilerin tüm yaşam alanlarında diğer bireylerle eşit koşullar altında hak ehliyetine sahip olduğunu kabul eder." hükümleri bulunmaktadır.

 

ENGELLİLER HAKKINDA KANUN VE ENGELLİLİK

 

07.07.2005 Tarih ve 25868 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanunun;

 

"Tanımlar" başlıklı 3. maddesinde "Bu Kanunun uygulanmasında;

a) Doğrudan ayrımcılık: Engelliliğe dayalı ayrımcılık temeline dayanan ve engellinin hak ve özgürlüklerden karşılaştırılabilir durumdakilere kıyasla eşit şekilde yararlanmasını engelleyen, kısıtlayan veya zorlaştıran her türlü farklı muameleyi,

 

b) Dolaylı ayrımcılık: Görünüşte ayrımcı olmayan her türlü eylem, işlem ve uygulamalar sonucunda engelliliğe dayalı ayrımcılık temeliyle bağlantılı olarak, engellinin hak ve özgürlüklerden yararlanması bakımından nesnel olarak haklılaştırılamayan dezavantajlı bir konuma sokulmasını,

 

d) Engelliliğe dayalı ayrımcılık: Siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel, medeni veya başka herhangi bir alanda insan hak ve temel özgürlüklerinin tam ve diğerleri ile eşit koşullar altında kullanılması veya bunlardan yararlanılması önünde engelliliğe dayalı olarak gerçekleştirilen her türlü ayrım, dışlama veya kısıtlamayıifade eder." hükümleri,

 

"Genel esaslar" başlıklı 4. maddesi a, b ve c. fıkrasında "Bu Kanun kapsamında bulunan hizmetlerin yerine getirilmesinde;

a) Engellilerin insan onur ve haysiyetinin dokunulmazlığı temelinde, kendi seçimlerini yapma özgürlüğünü ve bağımsızlığını kapsayacak şekilde bireysel özerkliğine saygı gösterilmesi esastır.

b) Engelliliğe dayalı ayrımcılık yapılamaz, ayrımcılıkla mücadele engellilere yönelik politikaların temel esasıdır.

c) Engellilerin tüm hak ve hizmetlerden yararlanması için fırsat eşitliğinin sağlanması esastır." hükümleri,

 

"Ayrımcılık" başlıklı 4/A maddesi 1. fıkrasında "Doğrudan ve dolaylı ayrımcılık dâhil olmak üzere engelliliğe dayalı her türlü ayrımcılık yasaktır." hükümleri,

 

"Topluma dâhil olma"başlıklı 4/B maddesi 2. fıkrasında; "Engellilerin diğer bireylerle eşit koşullarda bağımsız olarak toplum içinde yaşamaları esas olup, özel bir yaşama düzenine zorlanamazlar." hükümleri,

 

"İstihdam" başlıklı 14. maddesi 3. fıkrasında "Çalışan engellilerin aleyhinde sonuç doğuracak şekilde, engelinden dolayı diğer kişilerden farklı muamelede bulunulamaz." hükümleri bulunmaktadır.

 

TÜRKİYE İNSAN HAKLARI VE EŞİTLİK KURUMU KANUNU VE ENGELLİLİK

 

20.04.2016 Tarih ve 29690 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunun;

 

"Eşitlik ilkesi ve ayrımcılık yasağı" başlıklı 3. maddesi 2. fıkrasında; "(2) Bu Kanun kapsamında cinsiyet, ırk, renk, dil, din, inanç, mezhep, felsefi ve siyasi görüş, etnik köken, servet, doğum, medeni hâl, sağlık durumu, engellilik ve yaş temellerine dayalı ayrımcılık yasaktır." hükümleri,

 

KAMU GÖREVLİLERİ ETİK SÖZLEŞMESİ VE ENGELLİLİK

 

Kamu Görevlileri Etik Sözleşmesinin "Görevimi insan haklarına saygı, saydamlık, katılımcılık, dürüstlük, hesap verebilirlik, kamu yararını gözetme ve hukukun üstünlüğü ilkeleri doğrultusunda yerine getirmeyi, Dil, din, felsefi inanç, siyasi düşünce, ırk, yaş, bedensel engelli ve cinsiyet ayrımı yapmadan, fırsat eşitliğini engelleyici davranış ve uygulamalara meydan vermeden tarafsızlık içerisinde hizmet gereklerine uygun davranmayı" şeklinde bu ilkeleri taahhüt eden maddelerine ve Kamu Görevlileri Etik Kurulunca hazırlanan yönetmeliklerle belirlenen etik davranış ilke ve değerlerinde Engellilere ayrımcılık yapılamayacağına dair hükümler bulunmaktadır.

 

AyrıcaÖzürlülerin Devlet Memurluğuna Alınma Şartları İle Yapılacak Merkezi Sınav Ve Kura Usulü Hakkında Yönetmeliğin "İşyerlerinin özürlülerin çalışma şartlarına göre düzenlenmesi" başlıklı 20. maddesinde " Kamu  kurum ve kuruluşları çalışma yerlerini ve eklentilerini, özürlülerin erişebilirliğine uygun duruma getirmek, özürlülerin çalışmalarını kolaylaştıracak gerekli tedbirleri almak ve özürlülerin görev yaptıkları  kadronun gereği olan işleri yapabilmeleri için özür durumlarına göre gerek duyulan yardımcı ve destekleyici araç ve gereçleri temin etmek zorundadır." hükmü yer almakta olup hüküm uyarınca engelli personellerin çalışma ortamlarının bu kişilerin çalışmasına uygun hale getirilmesi gerekmektedir.

 

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında, Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşmede, 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanunda, Türkiye İnsan Hakları Ve Eşitlik Kurumu Kanununda, Kamu Görevlileri Etik Sözleşmesi ve ekinde yer alan 'Kamu Görevlileri Etik Sözleşmesi'nde yer alan "Çalışan engellilerin aleyhinde sonuç doğuracak şekilde, engelinden dolayı diğer kişilerden farklı muamelede bulunulamaz." hükümlerine göre engelinizden dolayı ayrımcılığa tabi tutulamazsınız

 

Ahmet KANDEMİR

Yorum Yaz
  • UYARI: Konuyla ilgisi bulunmayan, hakaret içeren cümleler veya imalar, inançlara saldırı, şiddete teşvik ve tamamı büyük harfle yazılan yorumlar onaylanmamaktadır.
Kategorinin Diğer Haberleri