• ANASAYFA
• YÖNETİM KURULU
• YAZARLAR
• İNDİRİMLİ İŞYERLERİ
• ÖRNEK DİLEKÇELER
• İLETİŞİM

• HABERLER

DEVLET MEMURUNUN REFAKAT HAKKI ENGELLENEMEZ

İlgili mevzuatına göre, eşi, çocukları, anne ve babasının hastalanması sebebiyle sağlık kurum ve kuruluşlarına müracaat ederek söz konusu kurum ve kuruluşlarca muayene edilmesi sırasında ya da muayene sonrası tetkik ve tahlillerde geçirdiği sürelerde bahsi geçen kişilere refakat eden Devlet memuruna refakat izni verilmemesi yasal ve hukuki değildir.

Şöyle ki;

Uygulamada 3 tür refakat uygulanmaktadır birincisi "Normal Refakat İzni" ikincisi "3 Ay Ücretli Refakat İzni" üçüncüsü ise "Aylıksız Refakat izni" uygulamasıdır.

 

1-Normal Refakat İzni Nedir?

Memurun eşi, çocukları, anne ve babasının hastalanması sebebiyle başka bir yerleşim yerine sevk edilmeleri durumunda Devlet memurunun hastasına eşlik edip edemeyeceği, eder ise giderlerinin nasıl karşılanacağı; 11.08.1973 Tarih ve 14622 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Devlet Memurlarının Tedavi Yardımı ve Cenaze Giderleri Yönetmeliğinin "Eşlik etme zorunluğu" başlıklı 27. maddesindeki; "Yatakta tedavi edilenlerin, hastalıkları gereği yanlarında bir kimsenin bulundurulmasının zorunlu olduğu tedaviyi yapan sağlık kurumunun raporu ile belgelendiği takdirde, hastaya biri eşlik ettirilir. Bu takdirde ödenmesi gereken yatak ücreti, sağlık kurumunca düzenlenecek faturada gösterilmek ve belge eklenmek suretiyle, ilgili kurumca ödenir. Hasta özel sağlık kurumunda tedavi edilir ve giderler hasta tarafından bu sağlık kurumuna ödenirse, alınacak fatura ve belge ilgili kuruma verilerek bedeli kurumdan alınır.

 

Hastanın tedavi edilmek üzere başka bir yere gönderilmesi sırasında yanında bir kimsenin bulundurulmasının zorunlu olduğu hastayı gönderen sağlık kurumu veya kuruluşunun raporunda belirtildiği takdirde, hastaya biri eşlik ettirilir. Eşlik eden kimseye de, memurun bağlı olduğu kurumca, "Harcırah Kanunu" hükümleri dairesinde yolluk ve gündelik verilir. Hasta bu Yönetmeliğin 26 ncı maddesi gereğince belirli bir araç ile gönderiliyorsa, eşlik edenin yollukları da aynı madde hükümleri uyarınca ödenir." hükümlerince düzenlenmiş, bu hükümler uyarınca Devlet memurları 40 yılı aşkın bir süredir yerleşim yeri dışına sevk edilen hastalarına refakat etmekte iken 2011 yılında 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunun "Hastalık Ve Refakat İzni" başlıklı 105. maddesinde yapılan değişiklikle bu hak kısıtlanmıştır.

Çocuğunu hastaneye götüren memura izin verilip verilmeyeceği hususunda, hem önceki yönetmelikte hem de yeni yönetmelikte açık bir düzenleme yer almamaktadır. Yeni yönetmelikte sadece refakat iznine dair düzenlemeler yer almakta olup, bu düzenlemeler de 3 aya kadar ücretli izin alınmasına ilişkindir.

Bu bağlamda, hem kanunda hem de yönetmelikte, eşi, çocukları, anne ve babasını hastaneye götürürken, onlara gerek muayene sırasında gerekse muayene sonrasındaki tetkik ve tahliller sırasında eşlik eden memura idari izin verilmesini öngören bir düzenleme bulunmamaktadır.

Yine, memur, refakat izni uygulaması hariç olmak üzere, hastanede yatan bakmakla yükümlü oldukları veya bakmakla yükümlü olmadıkları aile fertleri için "refakati uygundur" şeklinde rapor alsa dahi, bu rapora binaen memurun refakatçi olarak o gün işe gelmemesini öngören bir hüküm de bulunmamaktadır. Uygulamada bu sorunlar, amirlerin inisiyatif kullanıp, memuru o esnada idari izinli saymasıyla çözümlenmekteyken bu sorun Devlet Personel Başkanlığına sorulmuştur.

Devlet Personel Başkanlığına Göre Normal Refakat İzni Verilir

Devlet Personel Başkanlığı 10.05.2013 Tarih ve 6759 Sayılı; eşi, çocukları, anne ve babasının hastalanması sebebiyle sağlık kurum ve kuruluşlarına müracaat ederek söz konusu kurum ve kuruluşlarca muayene edilmesi sırasında ya da muayene sonrası tetkik ve tahlillerde geçirdiği sürelerde bahsi geçen kişilere refakat eden Devlet memuruna izin verilmesi hususundaki görüş yazısında;

"- Bakmakla yükümlü olduğu kişiler ile bakmakla yükümlü olmadığı eşi, çocukları, anne ve babasının hastalanması sebebiyle sağlık kurum ve kuruluşlarına müracaat ederek söz konusu kurum ve kuruluşlarca muayene edilmesi sırasında ya da muayene sonrası tetkik ve tahlillerde geçirdiği sürelerde bahsi geçen kişilere refakat eden Devlet memuruna izin verilmesi hususunda gerekli kolaylığın sağlanması gerektiği ve bu iznin suiistimal edilmesinin önüne geçilmesi amacıyla kamu kurum ve kuruluşlarca bahsi geçen duruma ilişkin belge istenebileceği,

 

 - Bakmakla yükümlü olduğu kişiler ile bakmakla yükümlü olmadığı eşi, çocukları, anne ve babasının hastalanması sebebiyle sağlık kurum ve kuruluşlarına müracaat ederek söz konusu kurum ve kuruluşlarca muayene edilmesi sırasında ya da muayene sonrası tetkik ve tahlillerde geçirdiği sürelerde söz konusu kişilere refakat etmesi amacıyla Devlet memuruna verilen iznin bahsi geçen personelin yıllık izninden veya mazeret izninden düşülmemesi gerektiği, mütalaa edilmektedir." açıklamalarında bulunmuştur.

Kısaca Devlet Personel Başkanlığı, bu tür durumlarda gerekli kolaylığın gösterilmesini ancak bu iznin suiistimal edilmesinin önüne geçilmesi için de ilgililerden belge istenebileceğini belirtmiş ayrıca, verilen iznin yıllık veya mazeret izinlerinden düşülemeyeceğini vurgulamıştır.

Bu hükümlere göre;

1- Memura normal refakat izni verilebilmesi için bakıma muhtaç kişiye bakmakla yükümlü olma şartı aranmaz.

2- Memura normal refakat izni verilebilmesi için bakıma muhtaç kişiye bakabilecek başka bir yakını bulunmaması şartı aranmaz.

3- Memura tek hekim tarafından verilecek olan normal refakat izin raporunda refakat edecek kişinin ad ve soyadının raporda belirtilmesi gerekmez.

4- İdarenin normal refakat izin talebini uygun görmeme gibi bir yetkisi yoktur.

5- Memura normal refakat izni yıllık veya mazeret izinlerinden düşülmez.

2- 3 Ay Ücretli Refakat İzni Nedir?

Yürürlükte bulunan mevzuatlarımıza göre memura bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hâllerinde, bu hâllerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla aylık ve özlük hakları korunarak, üç aya kadar izin verilir. Bu izne "3 Ay Ücretli Refakat İzni" denilmektedir. Gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılır.

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunun "Hastalık Ve Refakat İzni" başlıklı 105. maddesi son fıkrasında 2011 yılında yapılan değişiklikle; "Ayrıca, memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hâllerinde, bu hâllerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük hakları korunarak, üç aya kadar izin verilir. Gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılır." hükümleri getirilmiştir.

Bu hükümler ile memura "3 Ay Ücretli Refakat İzni" verilebilmekte gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılmaktadır.

Bu hükümlere göre;

1- Memura 3 ay ücretli refakat izni verilebilmesi için bakıma muhtaç kişiye bakmakla yükümlü olma şartı aranmaz.

2- Memura 3 ay ücretli refakat izni verilebilmesi için bakıma muhtaç kişiye bakabilecek başka bir yakını bulunmaması şartı aranmaz.

3- Memura sağlık kurulu raporuyla verilen 3 ay ücretli refakat izin raporunda refakat edecek kişinin ad ve soyadının raporda belirtilmesi gerekmez.

4- İdarenin memurun 3 ay ücretli refakat izin talebini uygun görmeme gibi bir yetkisi yoktur.

5- Memura verilen 3 ay ücretli refakat izni, yıllık veya mazeret izinden düşülmez.

 

3- Aylıksız Refakat İzni Nedir?

 

Ayrıca 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunun "Aylıksız İzin" başlıklı 108. maddesi (A) fıkrasındaki; "A) Memura, 105 inci maddesinin son fıkrası uyarınca verilen iznin bitiminden itibaren, sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, istekleri üzerine on sekiz aya kadar aylıksız izin verilebilir." hükümleri gereğince 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunun "Hastalık ve Refakat İzni" başlıklı 105. maddesi son fıkrasındaki hükümler gereğince verilen izin süresi yetmez ise, istek halinde memura 18 aya kadar aylıksız izin verilebilir. Madde metni "verilebilir" şeklinde düzenlendiği için bu konuda idarenin takdiri esastır. Bu izin için yine sağlık kurulu raporu gerekmektedir.

2011 yılında yapılan düzenlemeler gereğince refakat izni, 3 ay ücretli olarak düzenlenmiş gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılmış yine yetmez ise aylıksız olarak on sekiz aya kadar uzatılmaktadır. Ancak iznin verilebilmesi "ağır bir kaza" veya "tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması" haline ve bu halin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartına bağlanmıştır. Bu şartlar olmadığı sürece, anne, baba, eş veya çocuk için normla hastalık hallerinde bir iki günlük refakat izni alınması mümkün olamamıştır.

3 Ay Ücretli Refakat İzni Yönetmelik Ve Yönergelerde İse Aşağıdaki Şekilde Yer Almıştır

29.10.2011 Tarih ve 28099 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları İle Hastalık Ve Refakat İznine İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "Refakat iznine ilişkin esaslar" başlıklı 10. maddesinde ise; "(1) Memurlara 657 Sayılı Kanunun 105 inci maddesinin son fıkrası uyarınca izin verilebilmesi için memurun;

a) Bakmakla yükümlü olduğu ana, baba, eş ve çocuklarından birinin,

b) Bakmakla yükümlü olmamakla birlikte refakat edilmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocuklarıyla kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirdiğinin veya tedavisi uzun süren bir hastalığı bulunduğunun sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi zorunludur.

(2) Birinci fıkra çerçevesinde düzenlenecek ve refakat sebebiyle izin verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda; refakati gerektiren tıbbî sebepler, refakat edilmediği takdirde hayatî tehlike bulunup bulunmadığı, sürekli ve yakın bakım gerekip gerekmediği, üç ayı geçmeyecek şekilde refakat süresi ve varsa refakatçinin sahip olması gereken özel nitelikler yer alır. Gerekli görülmesi hâlinde üç aylık süre aynı koşullarda bir katma kadar uzatılır.

(3)Aynı kişiyle ilgili olarak aynı dönemde birden fazla memur refakat izni kullanamaz.

(4)Aynı kişi ve aynı vakaya dayalı olarak verilecek refakat izninin toplam süresi altı ayı geçemez.

(5)İzin süresi içinde refakati gerektiren durumun ortadan kalkması hâlinde memur iznin bitmesini beklemeksizin göreve başlar. Bu durumda veya izin süresinin bitiminde, göreve başlamayan memurlar izinsiz ve özürsüz olarak görevlerini terk etmiş sayılarak haklarında 657 Sayılı Kanun ve özel kanunların ilgili hükümlerine göre işlem yapılır.

(6)Refakat izni kullanılırken memurun aylık ve özlük haklan korunur." şeklinde,

Ve 16.01.2013 Tarihli ve 34932 Sayılı Makam Onayı ile yürürlüğe giren Millî Eğitim Bakanlığı İzin Yönergesinin "Hastalık ve refakat izni" başlıklı 11. maddesi 9. fıkrasında; "(9) Memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hâllerinde, bu hâllerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük hakları korunarak, üç aya kadar izin verilir. Gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılır. Buna göre;

(a) Memurun, bakmakla yükümlü olduğu ana, baba, eş ve çocuklarından birinin veya bakmakla yükümlü olmamakla birlikte refakat edilmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek olan ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirdiğini ya da tedavisi uzun süren bir hastalığı bulunduğunu sağlık kurulu raporuyla belgelendirmesi zorunludur.

(b) (a) bendi çerçevesinde düzenlenecek ve refakat sebebiyle izin verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda refakati gerektiren tıbbî sebepler, refakat edilmediği takdirde hayatî tehlike bulunup bulunmadığı, sürekli ve yakın bakım gerekip gerekmediği, üç ayı geçmeyecek şekilde refakat süresi ve varsa refakatçinin sahip olması gereken özel nitelikler yer alır. Gerekli görülmesi hâlinde üç aylık süre aynı koşullarda bir katına kadar uzatılır.

(c) Aynı kişiyle ilgili olarak aynı dönemde birden fazla memur refakat izni kullanamaz.

(ç) Aynı kişi ve aynı vakaya dayalı olarak verilecek refakat izninin toplam süresi altı ayı geçemez.

(d) İzin süresi içinde refakati gerektiren durumun ortadan kalkması hâlinde memur iznin bitmesini beklemeksizin göreve başlar. Bu durumda veya izin süresinin bitiminde göreve başlamayan memurlar, izinsiz ve özürsüz olarak görevlerini terk etmiş sayılarak haklarında 657 Sayılı Kanun ve özel kanunların ilgili hükümlerine göre işlem yapılır.

(e) (Ek: 05.04.2013-485808 Bakan Onayı) Bu fıkraya göre verilecek izin memurun isteği üzerine 6 ncı maddede belirtilen amirler tarafından verilir." şeklinde detayları düzenlenmiştir.

Memurun bakmakla yükümlü olduğu veya ana, baba, eş, çocuk veya kardeşlerinden birinin hayati tehlikesi bulunmayan ancak refakatçıya ihtiyaç duyulan herhangi bir hastalık nedeniyle görev yeri mahalli veya görev yeri mahalli dışındaki bir hastanede yatması halinde memurun nasıl refakat edeceği hususunda Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğünün 06.06.2013 Tarih ve 1269438 Sayılı görüş yazısı da bulunmaktadır. Fakat bu görüş yazısı Devlet Personel Başkanlığının 10.05.2013 Tarih ve 6759 Sayılı görüş yazısı ile güncelliğini yitirmiştir.

Bu hükümlere göre;

Memura kimler için ve ne kadar 3 ay ücretli refakat izni verileceği şu şekilde düzenlenmiştir.

a) Bakmakla yükümlü olduğu ana, baba, eş ve çocuklarından birinin,

b) Bakmakla yükümlü olmamakla birlikte refakat edilmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocuklarıyla kardeşlerinden birinin,

ağır bir kaza geçirdiğinin veya tedavisi uzun süren bir hastalığı bulunduğunun sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi zorunludur.

Bu durumların gerçekleşmesi halinde her bir olay için Üç aya kadar en fazla 6 ay refakat izni verilebilir. Farklı zamanlarda yukarıda belirtilen kişiler için refakat izni verilir.

Yani (A) kurumunda çalışan bir memurun eşi 2012 yılında trafik kazası geçirmiş ve memura gerekli şartları taşıdığı için 6 ay refakat izni verilmiştir. Bu memurun aynı yıl babasının da trafik kazası geçirmesi ve şartları taşıması halinde bu memura yine refakat izni verilecektir. Tek bir olay ve kişi için en fazla altı aya kadar verilebileceği unutulmamalıdır.

Farklı zamanlarda şartların gerçekleşmesi halinde yine refakat izni verilebilecektir. Yani 2012 yılında eşinin trafik kazası geçirmesi halinde refakat izni verilen bir memura 2013 yılında eşinin maddede belirtilen şartları taşıması halinde tekrar refakat izni verilebilir.

Memura 3 Ay Ücretli Refakat İzninde İdarenin Takdir Hakkı Var Mı?

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunun "Hastalık Ve Refakat İzni" başlıklı 105. maddesi son fıkrasındaki; "Ayrıca, memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hâllerinde, bu hâllerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük hakları korunarak, üç aya kadar izin verilir. Gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılır." hükümlerinde "3 Ay Ücretli Refakat İzni" "verilir" şeklinde düzenlendiği için bu konuda idarenin takdir hakkı yoktur.

 Şartların oluşması halinde izin verilmesi zorunludur.

Devlet Personel Başkanlığının Görüşleri Işığında 3 Ay Ücretli Refakat İzni

 

1- Memura 3 Ay Ücretli Refakat İzni Verildiğinde Mali Ve Özlük Kaybı Olur Mu?

Devlet Personel Başkanlığının 05.03.2013 Tarih ve 2921 Sayılı Görüş Yazısına Göre; 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 105. maddesinin son fıkrasına göre Devlet memurlarının bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hâllerinde, bu hâllerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük hakları korunarak, üç aya kadar refakat izin verilir.

2- Memura Bakmakla Yükümlü Olduğu Kişilerin İl Dışına Sevk Edilmesi Halinde 3 Ay Ücretli Refakat İzni Verilir Mi?

Devlet Personel Başkanlığının 05.03.2013 Tarih ve 2921 Sayılı Görüş Yazısına Göre; Devlet memurunun görev yaptığı yerdeki tıbbı yetersizlikler sebebiyle bakmakla yükümlü olduğu kişilerin tedavi amacıyla il dışına sevk edilmesi halinde söz konusu kişilere refakat eden Devlet memuruna, 657 Sayılı Kanunun 105. maddesinin son fıkrası ile Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 10. maddesinde yer alan şartların taşınması ve bu durumun adı geçen Yönetmelik hükmüne uygun olarak alınacak sağlık kurulu raporu ile belgelendirmesi halinde 657 Sayılı Kanun hükmü çerçevesinde refakat izni verilir.

3- Refakat İzninin Haftada İki Gün Ya Da Ayda Altı Gün Gibi Parça Parça Kullanılması Mümkün Müdür?

Devlet Personel Başkanlığının 03.11.2011 Tarih ve 20337 Sayılı; 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 105 maddesine göre verilen refakat izninin haftada bir gün, ayda dört gün gibi parça parça kullanılıp kullanılamayacağı hakkındaki görüş yazısına göre;

Devlet memurlarına 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 105. maddesinin son fıkrasına göre refakat izninin üç aya kadar verileceği, gerekli görülmesi halinde üç aylık sürenin aynı koşullarda bir katına kadar uzatılması mümkün olup, söz konusu iznin haftada bir gün veya ayda dört gün gibi parça parça kullanılmasına ilişkin madde metninden bir hükmün çıkarılması mümkün değildir. Bu bir iki günlük refakat izni ihtiyaçları Devlet Personel Başkanlığının 10.05.2013 Tarih ve 6759 Sayılı görüş yazısında yer alan normal refakat izni çerçevesinde değerlendirilecektir.

4- 3 Ay Ücretli Refakat İzninin Parça Parça Kullanılması Mümkün Müdür?

Devlet Personel Başkanlığının 03.08.2011 Tarih ve 14536 Sayılı; Devlet Memurları Kanununun 105. maddesinin son fıkrasına istinaden kullanılacak olan refakat izninin parça parça kullandırılıp kullandırılmayacağı ve söz konusu iznin bir takvim yılı içinde mi yoksa memuriyet süresi boyunca mı kullanılacağı hakkındaki görüş yazısına göre;

Sağlık kurulu raporuna dayalı olarak ve söz konusu raporda Kanunda öngörülen şartların bulunması halinde, her defasında yeni bir rapor alınması koşuluyla refakat izninin azami süre dâhilinde kısım kısım kullandırılabilir.

Sağlık kurulu raporuna dayalı olarak aynı hastalık veya kazaya bağlı olarak memuriyet süresi içinde azami 6 ay refakat izni verilebilir.

Söz konusu hükümde yer alan koşulların gerçekleşmesi halinde farklı bir hastalık veya kazaya bağlı olarak yeniden refakat izni kullandırılabilir.

5- 3 Aylık Refakat İzninin 1 Ayını Kullanarak Göreve Başlayan Devlet Memuruna, Kalan Kısmı Bir Süre Sonra Verilir Mi?

Devlet Personel Başkanlığının 28.03.2013 Tarih ve 3780 Sayılı; 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 105. maddesinin son fıkrası uyarınca verilen 3 aylık refakat izninin 1 ayını kullanarak göreve başlayan Devlet memuruna, bir veya iki ay sonra refakat izni verilmesine konu olan hastanın rahatsızlığının kötüleşmesi halinde aynı rapora dayanılarak refakat izninin geri kalan kısmının (2 ayın) verilip verilmeyeceği ile refakate ilişkin diğer hususlar hakkındaki görüş yazısına göre;

657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 105. maddesinin son fıkrası uyarınca verilen 3 aylık refakat izninin 1 ayını kullanarak göreve başlayan Devlet memurunun, belirli bir süre geçtikten sonra refakat izni verilmesine konu olan hastanın rahatsızlığının kötüleşmesi sebebiyle tekrar refakat izni verilmesini talep etmesi halinde söz konusu personelin Yönetmeliğin 10. maddesine uygun sağlık kurulu raporunu tekrar alması ve tek seferde verilecek refakat izni süresinin üç ayı geçmemesi kaydıyla aynı kişinin aynı vakası sebebiyle verilecek refakat izninin azami süresinin (6 aylık sürenin) kalan kısmının verilmesi gerekir.

6- Tek Hekim Raporuna İstinaden 3 Ay Ücretli Refakat İzni Verilebilir Mi?

Devlet Personel Başkanlığının 18.05.2012 Tarih ve 8328 Sayılı; Birinci derece yakınlarının sağlık hizmeti sunucularında gördükleri tedavileri esnasında Devlet memurunun tek hekim raporuna istinaden söz konusu kişilere refakat edip edemeyeceği hakkındaki görüş yazısına göre;

657 Sayılı Kanun'un 105. maddesinin son fıkrasında belirtilen haller dışında birinci derece yakınlarının sağlık hizmeti sunucularında gördükleri tedavileri sırasında devlet memurunun söz konusu kişilere refakat etmesi halinde izin verileceğine dair herhangi bir hükmün 657 Sayılı Kanun'da bulunmaması sebebiyle, bahsi geçen durumda memura hekim raporuna istinaden refakat sebebiyle izin verilmesi mümkün değildir. Madde metninde açıkça sağlık kurulu raporuyla belgelendirilme şartı olduğu görülecektir.

7- Memura Verilecek 3 Ay Ücretli Refakat İzninde "Dönem" İbaresinden Ne Anlaşılması Gerekir?

Devlet Personel Başkanlığının 16.04.2012 Tarih ve 6938 Sayılı; Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 10. maddesinin 3. fıkrasında yer verilen "dönem" ibaresinden ne anlaşılacağı ve Yönetmeliğin 10. maddesinin 4. fıkrasında yer alan altı aylık sürenin ait olduğu yıl için mi geçerli olacağı hakkındaki görüş yazısına göre;

29.10.2011 Tarih ve 28099 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları İle Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "Refakat iznine ilişkin esaslar" başlıklı 10. maddesi 3.  fıkrasında yer verilen "aynı kişiyle ilgili olarak aynı dönemde birden fazla memur refakat izni kullanamaz" hükmünde geçen "dönem" ifadesinden Devlet memurunun kullandığı refakat izni sürenin başlangıç ve bitiş Tarihleri arasında kalan dönemin anlaşılması gerekmekte olup, söz konusu dönemde aynı kişi ile ilgili olarak başka bir Devlet memurunun refakat izni kullanması mümkün değildir.

Yine bu Yönetmeliğin 10. maddesinin 4. fıkrasında yer verilen "Aynı kişi ve aynı vakaya dayalı olarak verilecek refakat izninin toplam süresi altı ayı geçemez." hükmünde geçen altı aylık sürenin ise "yılda altı ay" olarak düşünülmemesi gerekmekte olup, söz konusu sürenin "memuriyet süresi boyunca altı ay" olarak anlaşılması gerekmektedir.

8- 3 Ay Ücretli Refakat İzni Verilmesine Esas Teşkil Edecek Sağlık Kurulu Raporunda Bulunması Gereken Detaylar Nedir, Refakat İzninin Başlangıç Tarihi Nasıl Belirlenir?

Devlet Personel Başkanlığının 01.06.2012 Tarihli; Refakat izni verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda bulunması gereken hususlar ile refakat izninin başlangıç Tarihi hakkındaki görüş yazısına göre;

Devlet memuruna 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunun 105.  maddesinin son fıkrası uyarınca verilen refakat izninin başlangıç Tarihinin sağlık kurulu tarafından verilen raporun Tarihinin esas alınarak belirlenmesi gerekmektedir.

29.10.2011 Tarih ve 28099 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları İle Hastalık Ve Refakat İznine İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 10. maddesine göre, refakat sebebiyle izin verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda; refakati gerektiren tıbbî sebepler, refakat edilmediği takdirde hayatî tehlike bulunup bulunmadığı, sürekli ve yakın bakım gerekip gerekmediği, üç ayı geçmeyecek şekilde refakat süresi ve varsa refakatçinin sahip olması gereken özel niteliklerin yer alması gerekmekte olup, bahsi geçen hususlardan birini içermeyen sağlık kurulu raporuna istinaden Devlet memuruna refakat izni verilemez.

9- 3 Ay Ücretli Refakat İzni Verilmesine Esas Teşkil Edecek Sağlık Kurulu Raporunda "Hayati Tehlike Bulunduğu" İfadesinin Yer Alması Zorunlu Mudur?

Devlet Personel Başkanlığının 12.06.2013 Tarihli ve 9146 Sayılı; Refakat iznine esas teşkil eden sağlık kurulu raporunda yer alacak ifadelerin nasıl yazılması gerektiği ile memurun bakmakla yükümlü olduğu kişiler için aldığı sağlık kurulu raporlarında da "hayati tehlike bulunduğu" ifadesinin yer alınmasının zorunlu olduğu hakkındaki Görüş Yazısına Göre;

Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 10. maddesinin 2. fıkrasına göre, Devlet memuruna refakat sebebiyle izin verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda; refakati gerektiren tıbbî sebepler, refakat edilmediği takdirde hayatî tehlike bulunup bulunmadığı, sürekli ve yakın bakım gerekip gerekmediği, üç ayı geçmeyecek şekilde refakat süresi ve varsa refakatçinin sahip olması gereken özel niteliklerin yer alması gerekmekte olup, refakat sebebiyle izin verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunun bahsi geçen hususlardan herhangi birini içermemesi halinde Devlet memuruna refakat izni verilemez.

Söz konusu fıkrada yer alan "refakat edilmediği takdirde hayatî tehlike bulunup bulunmadığı" ifadesinin "refakat edilmediği takdirde hayatî tehlike bulunduğu" şeklinde; "sürekli ve yakın bakım gerekip gerekmediği" ifadesinin ise "sürekli ve yakın bakım gerektiği" şeklinde anlaşılması gerekir.

Yönetmeliğin 10. maddesinin 2. fıkrasına göre, "refakat edilmediği takdirde hayatî tehlikenin bulunduğu" ifadesinin Devlet memurunun hem "bakmakla yükümlü olduğu anne, baba, eş ve çocuğu" hem de "bakmakla yükümlü olmadığı ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşleri" için alınan sağlık kurulu raporunda yer almasının zorunludur.

10- 3 Ay Ücretli Refakat İznine Esas Teşkil Eden Sağlık Kurulu Raporunun Yurt Dışından Alınması Durumunda Yapılacak İşlem Nedir?

Devlet Personel Başkanlığının 25.07.2012 Tarih ve 12950 Sayılı; Refakat iznine esas teşkil eden sağlık kurulu raporunun yurtdışından alınması durumunda yapılacak işlem hakkındaki görüş yazısına göre;

Yurt dışından alınan raporun o ülke mevzuatına uygun olup olmadığı ile ilgili ülke mevzuatında hastalık durumunda sağlık kurulu raporu tanzim edilip edilmediği hususlarında dış temsilciliğin onayının alınması gerekmektedir.

11- 3 Ay Ücretli Refakat İznine Esas Teşkil Edecek Sağlık Kurulu Raporunda Refakatçinin Ad Ve Soyadının Bulunması Gerekir Mi?

Devlet Personel Başkanlığının 01.10.2012 Tarih ve 15706 Sayılı; Refakat iznine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda bulunması gereken ifadeler ile raporda refakatçinin ad ve soyadının bulunmasının gerekip gerekmediği hakkındaki görüş yazısına göre;

Refakat iznine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda yer alan ifadelerin memurun hastaya bakmakla yükümlü olup olmadığına göre farklılık göstermez. Yukarıda da belirtildiği üzere refakat sebebiyle izin verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda "refakat edilmediği takdirde hayatî tehlike bulunduğu" ve "sürekli ve yakın bakım gerektirdiği" ifadelerinin her ikisin de yer alması zorunlu olup, refakat sebebiyle izin verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda refakatçinin adının ve soyadının yazılmasına gerek yoktur.

12- Bakıcı Yardımından Faydalanan Yakını İçin Memura 3 Ay Ücretli Refakat İzni Verilebilir Mi?

Devlet Personel Başkanlığının 19.08.2011 Tarih ve 13830 Sayılı; 2828 Sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu gereği bakıcı yardımından faydalanan yakını için memura 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 105. maddesine istinaden refakat izni verilip verilemeyeceği hakkındaki görüş yazısına göre;

657 Sayılı Kanun'un 105. maddesine göre; devlet memurunun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hallerinin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi durumunda aylık ve özlük hakları korunarak üç aya kadar izin verilmesi gerekmekte ayrıca bu süre bir katına kadar uzatılmaktadır.

2828 Sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu gereği bakım hizmeti ve bakım ücretinden yararlanan kişinin refakat ihtiyacı karşılanması sebebiyle bu durumdakilerin memur olan yakınlarının refakat izninden yararlandırılması mümkün değildir.

Madde metninde böyle bir kısıtlama olmasa da Devlet Personel Başkanlığı'nın vermiş olduğu görüş bu yöndedir. Bize göre bu görüş dar kapsamlı ve kısıtlayıcı bir görüştür. Çünkü bakıcının fonksiyonu ile birinci derece yakının ifa edeceği fonksiyon oldukça farklıdır.

13- 3 Ay Ücretli Refakat İzin Süresinin Uzatılması İçin Sağlık Kurulu Raporunun Yenilenmesi Gerekir Mi?

Devlet Personel Başkanlığının 16.11.2011 Tarih ve 21821 Sayılı; 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 105. maddesine göre verilen refakat izni süresinin uzatılması için sağlık kurulu raporunun yenilenmesinin gerekip gerekmediği hakkındaki görüş yazısına göre;

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 105. maddesine göre 3 aya kadar verilen refakat izninin gerekli görülmesi halinde aynı koşullarda bir katına kadar uzatılması sebebiyle, refakat izni süresinin uzatılması için sağlık kurulu raporunun yenilenmesi gerekmektedir.

14- Devlet Memuruna, Engelli Yakını İçin 3 Ay Ücretli Refakat İzni Verilebilir Mi?

Devlet Personel Başkanlığının 13.02.2012 Tarih ve 2724 Sayılı; Devlet memuruna, özürlü olduğuna dair sağlık kurulu raporu bulunan yakını için 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 105. maddesine istinaden refakat izni verilip verilemeyeceği hakkındaki görüş yazısına göre;

Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'in 10. maddesine göre, refakat sebebiyle izin verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda; refakati gerektiren tıbbi sebepler, refakat edilmediği takdirde hayati tehlike bulunup bulunmadığı, sürekli ve yakın bakım gerekip gerekmediği, üç ayı geçmeyecek şekilde refakat süresi ve varsa refakatçinin sahip olması gereken özel niteliklerin yer alması gerekmekte olup, bakmakla yükümlü olduğu çocuğunun engelli sağlık kurulu raporuna istinaden refakat izni verilmesi mümkün değildir. Şayet engellinin durumu Yönetmelikteki bütün şartlara uygunsa bu durumda refakat izni verilebilir.

15- Devlet Memuruna 3 Ay Ücretli Refakat İzni Verilmesine Esas Teşkil Edecek Sağlık Kurulu Raporunun, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) İle Sözleşmeli Olmayan Sağlık Hizmeti Sunucularının Sağlık Kurullarından Alınması Halinde Söz Konusu Sağlık Kurulu Raporunun SGK İle Sözleşmeli Olan Sağlık Hizmeti Sunucuları Tarafından Onaylanması Gerekir Mi?

Devlet Personel Başkanlığının 09.05.2013 Tarih ve 6125 Sayılı; Devlet memuruna refakat izni verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunun, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ile sözleşmeli olmayan sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarından alınması halinde söz konusu sağlık kurulu raporunun SGK ile sözleşmeli olan sağlık hizmeti sunucuları tarafından onaylanmasına gerek olup olmadığı hakkındaki görüş yazısına göre;

Refakat sebebiyle izin verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunun SGK ile sözleşmeli olmayan özel bir sağlık hizmeti sunucusundan alınması halinde söz konusu sağlık kurulu raporunun SGK ile sözleşmesi olan sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından onaylanması gerektiğine ilişkin adı geçen Yönetmelikte açık bir hüküm bulunmamaktadır.

Bununla birlikte, hastalık raporlarının verilmesi ve geçerli sayılmasındaki usullere paralel olarak refakat izni verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunun SGK ile sözleşmeli olmayan özel sağlık hizmeti sunucusundan alınması halinde söz konusu raporun SGK ile sözleşmeli sağlık hizmeti sunucusunun sağlık kurulunca onaylandığı takdirde geçerli olacağı değerlendirilmektedir.

16- Babasının Hastalığı Nedeniyle 6 Ay Süreyle Refakat İzni Kullanan Personele, Babasının Eski Hastalıklarının Yanına Yeni Bazı Hastalıkların Eklenmiş Olan Yeni Sağlık Kurulu Raporuna Dayanarak Tekrardan 3 Ay Süreyle Refakat İzni Verilebilir Mi?

Devlet Personel Başkanlığının 22.01.2013 Tarih ve 184 Sayılı; İl Milli Eğitim Müdürlüğünde öğretmen olarak görev yapan ve babasının hastalığı nedeniyle 6 ay süreyle refakat izni kullanan personele, babasının eski hastalıklarının yanına yeni bazı hastalıkların eklenmiş olan yeni sağlık kurulu raporuna dayanarak tekrardan 3 ay süreyle refakat izni verilip verilmeyeceği hakkındaki görüş yazısına göre;

Devlet memuruna aynı kişi ve aynı vakaya dayalı olarak toplamda en fazla 6 ay süreyle refakat izni verilebileceği ve bunun üstüne yeni bir refakat izninin kullandırılabilmesi için ya kişinin değişmesi ya da aynı kişiyle ilgili olarak öncekinden tamamen bağımsız yeni bir hastalığın veya vakanın ortaya çıkması gerekmektedir.

Bu nedenle, ilgilinin babasına ilişkin olarak alınan ikinci sağlık kurulu raporunda her ne kadar yeni birtakım hastalıklar yer almış olsa da ilk refakat izninin alınmasına dayanak olan hastalığın devam ettiği görüldüğünden bu rapora dayalı olarak ikinci defa refakat izninin kullandırılması mümkün değildir.

17- Aynı Kişi Ve Aynı Hastalığa Dayalı Olarak Ne Kadar Refakat İzni Alınabilir?

Devlet Personel Başkanlığının 23.05.2012 Tarih ve 9264 Sayılı; Çocuğunun hastalığı sebebiyle kullanmış olduğu refakat izni süresi biten ve tedavi amacıyla çocuğu il dışına sevk edilen memurun 5510 Sayılı Kanunun 65. maddesi uyarınca görevli sayılıp sayılamayacağı hakkındaki görüş yazısına göre;

Aynı kişi ve aynı hastalığa dayalı olarak 657 Sayılı Kanunun 105. maddesinin son fıkrası uyarınca verilecek refakat izninin toplam süresinin memuriyet süresi boyunca altı ayı geçemez.

Ve 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununun 105. maddesinin son fıkrası uyarınca verilen refakat izninin bitiminden itibaren, sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, istekleri üzerine on sekiz aya kadar aylıksız izin verilebilir.

18- Aynı Kişinin Farklı Bir Hastalığına Dayalı Olarak Ne Kadar Refakat İzni Alınabilir?

Devlet Personel Başkanlığının 27.09.2012 Tarih ve 15645 Sayılı; Aynı kişinin farklı bir hastalığına dayanılarak tekrar refakat izni verilip verilmeyeceği hakkındaki görüş yazısına göre;

Daha önce annesinin rahatsızlığı sebebiyle refakat izni kullanmış olan Bakanlığınız personeline söz konusu refakat iznine esas teşkil eden sağlık kurulu raporunda belirtilen hastalığa dayanılarak tekrar refakat izni verilemeyeceği, ancak ilgilinin annesinin daha önceki hastalığı dışında başka bir hastalığına dayanarak refakat izni verilmesini talep etmesi halinde refakat iznine esas teşkil eden sağlık kurulu raporunun Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 10. maddesinde belirtilen hususları bulundurması kaydıyla ilgiliye refakat izni verilmesi gerekir.

19- Devlet Memuruna Üvey Çocuk İçin Refakat İzni Verilir Mi?

Devlet Personel Başkanlığının 12.12.2012 Tarih ve 19191 Sayılı; Devlet memuruna üvey çocuk için refakat izni verilip verilemeyeceği hakkındaki görüş yazısına göre;

Refakat izni memura; anne, baba, eş, çocuk ve kardeşleri için verilebilmekte olup, ayrıca memurun bu kişilere sosyal güvenlik mevzuatı çerçevesinde bakmakla yükümlü olması veya bakmakla yükümlü olmasa da refakat edilmeme halinde yine bu kişiler için hayati tehlikenin söz konusu olması gerekmektedir.

Bu itibarla, ilgi yazıda yer verilen somut olayda Bakanlığınız personeli ?'in refakat iznine konu çocuğun annesi olmaması sebebiyle bu izin hakkından yararlanamayacağı mütalaa edilmektedir.

20- Refakat İzni Verilen Memura Yolluk Ve Yevmiye Verilir Mi?

Devlet Personel Başkanlığının 11.05.2011 Tarih ve 6445 Sayılı; Devlet Memurları Kanunun 105. maddesinin son fıkrasında düzenlenen refakat izni müessesesi hakkındaki görüş yazısına göre;

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun "Yol gideri, gündelik ve refakatçi giderleri" başlıklı 65. maddesinde "Hekimin veya diş hekiminin muayene veya tedavi sonrası tıbben göreceği lüzum üzerine genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sağlık hizmetinden yararlanmaları için muayene ve tedavi edildikleri yerleşim yeri dışına yapılan sevkinde, ayakta tedavilerde kendisinin ve bir kişi ile sınırlı olmak üzere refakatçisinin gidiş ve dönüş yol gideri ve gündelikleri; yatarak tedavilerde ise gidiş ve dönüş Tarihleri için gündelikleri ile yol gideri Kurumca karşılanır